Konkurs Czytelniczo-Plastyczny „GÓRALSKIE CYTANIE”

Treść

Konkurs Czytelniczo-Plastyczny

„GÓRALSKIE CYTANIE”

Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej

Podhala, Orawy, Spisza, Pienin, Ziemi Zagórzańskiej

W 1906 roku Stanisław Witkiewicz, we wstępie do kolejnego wydania „Na przełęczy”, zatroskany o gwarę podhalańską napisał, że jej degradacji można by zaradzić: „Wprowadzając do szkół ludowych książki pisane w gwarze, czytanki ułożone z rzeczy wzorowych. Takie Wypisy gwarowe mogłyby obejmować szkoły na terytoriach, na których dana gwara jest w użyciu. Tym sposobem dziecko obok języka literackiego zachowywałoby w pamięci gwarę, którą mówią ojcowie, nie przestawałoby jej używać, nie wyobrażałoby sobie, że ona jest lichszą lub śmieszną.”

Trzeba było czekać ponad 100 lat na wypełnienie woli duchowego ojca regionalizmu podhalańskiego. Dziś mamy „Góralską czytankę”, „Orawską czytankę”, „Spiską czytankę”, „Pienińską czytankę”, „Zagórzańską czytankę”. Jednak bez czytelników będą one martwą literą góralskiej kultury.

Załącznik nr 1 – „Góralska czytanka”

Załącznik nr 2 – „Orawska czytanka”

Załącznik nr 3 – „Spiska czytanka”

Załącznik nr 4 – „Zagórzańska czytanka”

Załącznik nr 5 – „Pienińska czytanka”

Załącznik nr 5

Regulamin

Konkursu Czytelniczo-Plastycznego

I „GÓRALSKIE CYTANIE”

Gwarowych Tekstów Literatury Regionalnej Pienin

I. Postanowienia ogólne

1. Konkurs skierowany jest do uczniów szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych województwa małopolskiego.

2. Organizatorem Konkursu jest Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Warszawy w Grywałdzie.

3. Współorganizatorami Konkursu są: Kuratorium Oświaty w Krakowie, Akademia Nauk Stosowanych w Nowym Targu.

4. Patronat nad Konkursem sprawują: Wójt Gminy Krościenko nad Dunajcem, Prezes Związku Podhalan w Polsce.

5. Cele Konkursu:

1. kształcenie ku wartościom konstytuującym kulturowe dziedzictwo regionalne

i narodowe,

2. przeciwdziałanie procesowi zanikania więzi międzypokoleniowej oraz stereotypizacji kultury ludowej,
3. kształtowanie nawyków czytelniczych i świadomego odbiorcy literatury regionalnej,
4. kultywowanie gwary pienińskiej,
5. wsparcie edukacji polonistycznej uczniów w zakresie pracy z tekstem oraz czytania ze zrozumieniem,
6. rozbudzanie wyobraźni i ekspresji plastycznej dzieci i młodzieży inspirowane literaturą regionalną,
7. zachęcanie uczniów do twórczych poszukiwań poprzez stosowanie różnorodnych technik plastycznych jako środka wypowiedzi artystycznej.

6. Konkurs przeprowadzany jest w części czytelniczej i w części plastycznej.
7. Konkurs przeprowadzany jest w dwóch etapach:

1. szkolnym,
2. wojewódzkim.

II. Zasady uczestnictwa w Konkursie

1. Konkurs przeprowadzany jest w czterech kategoriach wiekowych:

1. uczniowie klas I – III szkół podstawowych,
2. uczniowie klas IV – VI szkół podstawowych,
3. uczniowie klas VII - VIII szkół podstawowych,
4. uczniowie szkół ponadpodstawowych.

2. W Konkursie, w każdej kategorii wiekowej, mogą uczestniczyć uczniowie niepełnosprawni.
3. Udział uczniów w Konkursie jest dobrowolny i bezpłatny. Do pierwszego etapu Konkursu ma prawo przystąpić każdy uczeń.
4. Uczeń przystępuje do Konkursu po podpisaniu przez rodzica oświadczeń stanowiących załącznik nr 1a do niniejszego Regulaminu oraz po zapoznaniu się rodzica z klauzulą informacyjną RODO stanowiącą załącznik nr 1f.
5. Uczeń może wziąć udział w części czytelniczej, plastycznej lub jednocześnie w obu częściach Konkursu.
6. Udział ucznia w części czytelniczej Konkursu polega na zapoznaniu się z tekstami literatury regionalnej wskazanymi w Regulaminie i wykonaniu zadań przygotowanych przez komisję konkursową na poszczególnych etapach Konkursu.
7. Udział ucznia w części plastycznej Konkursu polega na zapoznaniu się z tekstami literatury regionalnej wskazanymi w Regulaminie, a następnie indywidualnym wykonaniu ilustracji do jednego z nich (format i technika dowolna).
8. Uczniowie niepełnosprawni mogą zgłosić do Konkursu pracę plastyczną wykonaną indywidualnie lub grupowo (w zespołach maksymalnie 3 osobowych).
9. Szkoła zgłasza udział uczniów w etapie wojewódzkim Konkursu poprzez przesłanie lub dostarczenie do organizatora, w terminie określonym w Regulaminie, oświadczeń (załącznik 1a do niniejszego Regulaminu), kart zgłoszenia uczestników (załącznik 1b do niniejszego Regulaminu) oraz odpowiednio: esejów (w wersji papierowej lub elektronicznej) i prac plastycznych.
10. Prace plastyczne należy opisać na odwrocie, podając: imię i nazwisko ucznia, klasę, nazwę szkoły, tytuł zilustrowanego tekstu literatury regionalnej, imię i nazwisko nauczyciela przygotowującego ucznia do Konkursu.

III. Zasady przeprowadzania poszczególnych etapów Konkursu

1. Na etapie szkolnym Konkurs przeprowadzają komisje szkolne powołane przez dyrektora szkoły.
2. Na etapie wojewódzkim Konkurs przeprowadza komisja wojewódzka powołana przez organizatora Konkursu.
3. Komisje szkolne i komisja wojewódzka oceniają sposób wykonania zadań konkursowych przez uczestników, zgodnie z kryteriami i skalą ocen, stanowiącymi:

1. załącznik 1c – Kryteria i skala oceny umiejętności ucznia w części czytelniczej - przy czym, z uwagi na zróżnicowanie zadań dla poszczególnych grup wiekowych na kolejnych etapach Konkursu. Komisje oceniające umiejętności uczestników dostosowują karty oceny do wymagań regulaminowych, zachowując określone kryteria oceny i maksymalną liczbę punktów;
2. załącznik 1d – Kryteria i skala oceny pracy literackiej (esej);
3. załącznik 1e – Kryteria i skala oceny pracy plastycznej.

4. Komisje szkolne i komisja wojewódzka dostosowują poziom trudności zadań oraz kryteria oceny do potrzeb i możliwości uczniów niepełnosprawnych. O przyjętych zasadach informują uczestników przed rozpoczęciem Konkursu.

IV. Zasady kwalifikowania uczniów do etapu wojewódzkiego Konkursu

oraz przyznawania nagród

1. Do etapu wojewódzkiego Konkursu komisje szkolne kwalifikują:

1. w części czytelniczej – po dwóch uczestników z każdej kategorii wiekowej, którzy uzyskali najwyższą liczbę punktów;
2. w części plastycznej – po trzy prace plastyczne z każdej kategorii wiekowej, które uzyskały najwyższą liczbę punktów.

2. Komisje szkolne odrębnie kwalifikują do etapu wojewódzkiego uczniów niepełnosprawnych, zachowując określoną powyżej liczbę uczestników obu części Konkursu z każdej kategorii wiekowej.
3. Komisja wojewódzka w każdej kategorii wiekowej przyznaje trzy kolejne miejsca i trzy wyróżnienia odpowiednio w części czytelniczej oraz w części plastycznej Konkursu uczniom, którzy uzyskali najwyższą liczbę punktów.
4. Komisja wojewódzka odrębnie nagradza uczniów niepełnosprawnych, zachowując określone powyżej liczby nagród i wyróżnień przyznawanych w obu częściach Konkursu, w każdej kategorii wiekowej.
5. Komisja wojewódzka przekazuje listę uczniów nagrodzonych zawierającą imię i nazwisko ucznia, nazwę szkoły oraz miejsce uzyskane w Konkursie do Kuratorium Oświaty w Krakowie, w celu opublikowania na stronie internetowej.
6. Uczestnicy Konkursu nagrodzeni i wyróżnieni przez komisję wojewódzką otrzymują dyplomy i nagrody rzeczowe.

V. Terminy poszczególnych etapów Konkursu

1. Etap szkolny Konkursu przeprowadzają dyrektorzy szkół w ustalonym przez siebie terminie.
2. Kartę zgłoszenia uczestnika do etapu wojewódzkiego (załącznik 1b), oświadczenia (załącznik 1a) oraz odpowiednio: esej i prace plastyczne należy przesłać w nieprzekraczalnym terminie do dnia 12 marca 2024 r. na adres: Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Warszawy w Grywałdzie, ul. Szkolna 29, 34-450 Grywałd, tel. (0-18) 262-38-23 lub mailem: konkurscytanki@interia.pl
3. Etap wojewódzki odbędzie się w dniu 19 marca 2024 r. o godz. 9.00 w Szkole Podstawowej im. Bohaterów Warszawy w Grywałdzie.
4. Komisja wojewódzka ogłasza wyniki etapu wojewódzkiego na stronie internetowej organizatora oraz Kuratorium Oświaty w Krakowie.
5.  Nagrody i wyróżnienia zostaną wręczone uczestnikom Konkursu podczas spotkania podsumowującego, którego termin zostanie podany odrębnym komunikatem.

VI. Organizacja etapu szkolnego Konkursu

1. Za organizację etapu szkolnego Konkursu odpowiada dyrektor szkoły.
2. Uczestnicy z każdej kategorii wiekowej przygotowują się do udziału w Konkursie, biorąc pod uwagę określony w Regulaminie wykaz literatury i zakres umiejętności.
3. W części czytelniczej Konkursu uczniowie klas I-III szkoły podstawowej:

1. z pomocą nauczyciela poznają teksty z „Pienińskiej czytanki” na podstawie opowiadań: Michał Gabryś „Pastyrzyk”, Michał Marczak „O jedny królewnie, co jom mynarzyk wybawił”, Józef Zachwieja Madziar „Jaśków skarb”, Maria Niezgoda             „O Hanusi, co jom Matka Bosko wylycyła z jonkanio”,

1. wybierają jedno opowiadanie, w oparciu o które przygotowują się do wykonania zadań konkursowych,
2. przed komisją szkolną głośno czytają wybrane przez siebie opowiadanie,
3. udzielają odpowiedzi na dwa pytania dotyczące treści opowiadania, diagnozujące poziom rozumienia tekstu (gwarą lub polszczyzną ogólną).

4. W części czytelniczej Konkursu uczniowie:

1. klas IV-VI szkoły podstawowej z pomocą nauczyciela poznają teksty „Pienińskiej czytanki” na podstawie opowiadań: Michał Gabryś „Pastrzyk”, Michał Marczak             „O jedny królewnie, co jom mynarzyk wybawił”, Michał Marczak „W co się downi bawili mali pastyrze? Gra w trecki ze starego zesytu”, Michał Marczak „Bozy obiod”;
2. klas VII-VIII szkoły podstawowej samodzielnie zapoznają się z wymienionymi tekstami z „Pienińskiej czytanki” na podstawie opowiadań: Michał Gabryś „Pastrzyk”, Michał Marczak „O jedny królewnie, co jom mynarzyk wybawił”, Michał Marczak „W co się downi bawili mali pastyrze? Gra w trecki ze starego zesytu”, Michał Marczak „Bozy obiod”;

1.  rozwiązują test sprawdzający znajomość i stopień rozumienia treści ww. opowiadań, przygotowany przez komisję konkursową (uczniowie klas VII – VIII),
2. głośno czytają wskazany przez komisję fragment jednego z wymienionych opowiadań,
3. opowiadają treść (gwarą lub polszczyzną ogólną) – uczniowie klas IV-VI,
4. interpretują tekst wskazanego przez komisję opowiadania (gwarą lub polszczyzną ogólną) – uczniowie klas VII-VIII.

5. W części czytelniczej Konkursu uczniowie szkół ponadpodstawowych:

1. samodzielnie zapoznają się z wymienionymi tekstami z „Pienińskiej czytanki” na podstawie opowiadań: Michał Gabryś „Pastrzyk”, Michał Marczak „O jedny królewnie, co jom mynarzyk wybawił”, Michał Marczak „O jednom guptasiu, co psu kozo sprzedoł”, Michoł Marczak „Michoł Marczak – obrońca polskif skarbów”;
2. przygotowują samodzielnie pracę literacką (esej) na sformułowany przez siebie lub wybrany spośród poniższych propozycji temat, związaną z kulturą góralską, inspirowaną tekstami „Pienińskiej czytanki”, a także innymi tekstami literatury regionalnej,

1. proponowane tematy eseju:

• W jaki sposób literatura regionalna wzbogaca polską kulturę?
• Dlaczego warto czytać góralskie opowieści?
• Jakie wartości prezentują teksty góralskiej epiki?
• Tożsamość jako źródło twórczości regionalnej (w odniesieniu do literatury i innych sztuk).
• Wczoraj i dziś w Pieninach.
• Co urzekło Witkiewicza, Tetmajera Tischnera? O urodzie i mądrości góralskich opowieści.

2. wymogi edytorskie: objętość pracy maksymalnie 5 stron, czcionka 12, Times New Roman, interlinia 1,5, justowanie;
3. wymogi formalne: wykorzystane w pracy cytaty pochodzące z innych źródeł należy opatrzyć przypisami do źródła informacji (książka, publikacja w czasopiśmie, Internet), praca powinna zawierać bibliografię.

6. W części czytelniczej Konkursu uczniowie niepełnosprawni (bez względu na kategorię wiekową):

1. z pomocą nauczyciela poznają teksty z „Pienińskiej czytanki” na podstawie opowiadań: Michał Gabryś „Pastrzyk”, Maria Niezgoda „O Hanusi, co jom Matka Bosko wylycyła z jonkanio”,
2. wybierają jedno opowiadanie, w oparciu o które przygotowują się do wykonania zadań konkursowych diagnozujących poziom rozumienia tekstu, przygotowanych przez komisję w różnej formie, uwzględniającej ich indywidualne potrzeby i możliwości,
3. w miarę posiadanych umiejętności udzielają odpowiedzi na dwa pytania dotyczące treści opowiadania, diagnozujące poziom rozumienia tekstu (gwarą lub polszczyzną ogólną).

7. W części plastycznej Konkursu uczestnicy tworzą ilustrację do treści opowiadania wybranego przez siebie spośród wymienionych dla odpowiedniej kategorii wiekowej.

VII. Organizacja etapu wojewódzkiego Konkursu

1. Za organizację etapu wojewódzkiego Konkursu odpowiada organizator.
2. Uczestnicy przygotowują się do udziału w części czytelniczej, biorąc pod uwagę określony w rozdziale VI Regulaminu wykaz literatury i zakres umiejętności dla odpowiedniej kategorii wiekowej.

3. W części czytelniczej Konkursu uczniowie klas I-III szkoły podstawowej:

1. losują jedno spośród wskazanych na etapie szkolnym opowiadań,
2. głośno czytają fragment opowiadania,
3. odpowiadają na dwa pytania komisji diagnozujące poziom rozumienia tekstu (gwarą lub poprawną polszczyzną).

4. W części czytelniczej Konkursu uczniowie klas IV-VI szkoły podstawowej:

1. losują jedno spośród wskazanych na etapie szkolnym opowiadań,
2. głośno czytają wskazany przez komisję fragment
3. opowiadają treść gwarą,
4. odpowiadają na dwa pytania komisji diagnozujące poziom rozumienia tekstu (gwarą lub polszczyzną ogólną).

5. W części czytelniczej Konkursu uczniowie klas VII-VIII szkoły podstawowej:

1. rozwiązują test sprawdzający znajomość i stopień rozumienia treści opowiadań, przygotowany przez komisję konkursową,
2. głośno czytają fragment opowiadania wskazanego przez komisję konkursową
3. interpretują wskazane przez komisję opowiadanie (czego nas uczy, jakie przesłanie zawiera? – gwarą lub polszczyzną ogólną).

6. W części czytelniczej Konkursu uczniowie szkół ponadpodstawowych:

1. prezentują przygotowany esej,
2. głośno czytają fragment opowiadania wskazany przez komisję oraz interpretują przeczytany tekst (gwarą lub polszczyzną ogólną),
3. wypowiadają się (gwarą lub polszczyzną ogólną) na temat literatury regionalnej, roli rodzimej gwary oraz wartości kultury góralskiej na tle kultury polskiej oraz innych wzajemnych powiązań w oparciu o przygotowaną przez siebie pracę pisemną.

7. W części czytelniczej Konkursu uczniowie niepełnosprawni:

1. wykonują zadania konkursowe w różnej formie, uwzględniającej ich indywidualne potrzeby i możliwości, diagnozujące poziom rozumienia tekstów wskazanych na etapie szkolnym opowiadań.

8. W części plastycznej komisja wojewódzka ocenia ilustracje nadesłane na Konkurs.
9. Komisja wojewódzka dokonuje oceny materiałów nadesłanych lub dostarczonych na Konkurs, o których mowa w rozdziale II pkt 9 Regulaminu.

VIII. Postanowienia końcowe

1. Regulamin Konkursu jest dostępny na stronie internetowej Kuratorium Oświaty w Krakowie www.kuratorium.krakow.pl – zakładka: Szkoły i orany prowadzące -Edukacja - Edukacja regionalna i Konkursy i olimpiady - Konkursy i turnieje oraz na stronie internetowej organizatora https://spgrywald.kroscienko.pl
2. Kwestie nieuregulowane niniejszym Regulaminem rozstrzyga organizator Konkursu.
3. Szczegółowych informacji w sprawie Konkursu udziela: Władysław Bąk - Dyrektor Szkoły Podstawowej w Grywałdzie, tel. (0-18) 262-38-23

Regulamin i załączniki znajdują się pod tym linkiem: 

https://docs.google.com/document/d/1xNEXX5RlCG3g6ECM4bHKxlGqf-4sn3mr/edit?usp=sharing&ouid=103597099661461138532&rtpof=true&sd=true